Het stoomgemaal Vier Noorder Koggen is gebouwd in de periode 1868-1869 in opdracht van het ambacht De Vier Noorder Koggen. Oorspronkelijk diende het als hulpgemaal ter ondersteuning van de windmolenbemaling. Het gemaal is gelegen aan de Kleine Vliet, iets ten zuiden van Medemblik en bemaalde de Boezem van de Vier Noorder Koggen en de polders onder Medemblik. Lozing vond, en vindt, plaats in een maalkolk en vervolgens via een uit 1893 daterende afwateringssluis op de Zuiderzee, thans IJsselmeer.
De installatie bestond uit twee vijzels met een gezamenlijke capaciteit van circa 130 m3/min. en twee schepraderen met een gezamenlijke capaciteit van circa 200 m3/min. De vijzels brachten het water rechtstreeks vanuit de boezem op de (Zuider)zee, de schepraderen voerden het water dat door de molens op de molenkolk werd gebracht als tweede trap op naar zeeniveau. In 1898 werden de vijzels en de schepraderen vervangen door vier centrifugaalpompen, fabrikaat W.H. Allen & Son. te Bedford met een totale capaciteit van 300 m3/min. Tevens komen er twee nieuwe stoommachines van de Haagse IJzergieterij De Prins van Oranje. Hierna is het gemaal feitelijk alleen nog maar poldergemaal. Na afdanking van de windmolens in 1907 werd het gemaal uitgebreid met een centrifugaalpomp, fabrikaat Smulders, met een capaciteit van 460 m3/min. aangedreven door een zuiggasmotor. Deze motor werd vervolgens in 1924 weer vervangen door een stoommachine, met twee Lancashire ketels, fabrikaat “Breda” v/h Backer & Rueb. Toen is ook de vrijstaande aan de instroomzijde gesitueerde gemetselde schoorsteen gebouwd. In 1939 werd de stoomaandrijving van de vier oudste pompen vervangen door twee elektromotoren, fabrikaat Smit Slikkerveer met een vermogen van 165 kW. In 1972 werd de resterende stoominstallatie door dieselaandrijving met een Bolnes dieselmotor vervangen.
In 1977 werd het gemaal buiten gebruik gesteld. De Bolnes motor is daarbij verplaatst naar het nieuwe gemaal Vier Noorder Koggen te Onderdijk. Sinds 1985 wordt het gemaal geëxploiteerd door Het Nederlands Stoommachinemuseum. Thans wordt de grote centrifugaalpomp weer met de oorspronkelijke stoominstallatie uit 1924 aangedreven. Eén van de elektromotoren uit 1939 en twee centrifugaalpompen uit 1897 zijn nog op hun oorspronkelijke plaats in het gemaal aanwezig. In noodsituaties kan de met stoom aangedreven pomp nog functioneel ingezet worden met een capaciteit van circa 400m3/min. Naast de boven beschreven installaties zijn nog een aantal andere, eveneens met stoomkracht aangedreven, machines afkomstig uit scheepvaart en industrie in het gebouw aanwezig.