Stichting en installaties
Het gemaal Kromme Aar is in 1941 gebouwd ter vervanging van een in de nabijheid gelegen verouderd, inmiddels afgebroken, stoomgemaal. De nog in oorspronkelijke staat aanwezige machineinstallatie bestaat uit een verticale open schroefpomp, welke via een haakse tandwielkast met elastische koppeling door een 2-cilinder 40 pk Industrie dieselmotor, type 2VD4, wordt aangedreven. De ontwerpcapaciteit is 60 m3/min. Bij een opvoerhoogte van 1,60 meter. Deze is echter ten gevolge van de sinds de ingebruikname doorgevoerde peilverlagingen in de polder terug gelopen tot circa 36 m3/min.
Situatie en ensemble
Het gemaal is gelegen nabij het golfterrein in het recreatiegebied Zeegersloot en bemaalde de voormalige Groote-Kleine-en Kalkovensepolders. In 1961 werd deze naam gewijzigd in “polder Oudshoorn”. Een groot deel van deze polder wordt thans in beslag genomen door de wijk Ridderveld I en het golfcomplex Zeegersloot. Sinds 2002 wordt de bemaling van het inmiddels door wijziging van het afwateringsysteem verkleinde gebied verzorgd door een naastgelegen automatisch werkend vijzelgemaal. Beide gemalen maken gebruik van dezelfde brede toestroomtocht en lozen via een duiker/brug onder de Kromme Aarweg op de voormalige Kromme Aar, die in verbinding staat met het Aarkanaal. Van het complex maakt verder een voormalige, gelijk met het gemaal gebouwde, dienstwoning met schuur deel uit.
Gebouw
Zowel het gemaalgebouw als de voormalige dienstwoning met schuur zijn in de stijl van de Amsterdamse School opgetrokken in rode baksteen en voorzien van een met rode pannen gedekt zadeldak. Het gemaalgebouw heeft bovengronds één bouwlaag met een rechthoekige plattegrond. Hierin staan de dieselmotor en de tandwielkast opgesteld. De onderbouw bestaat uit een op palen gefundeerde gewapend betonnen kelder waarin zich de pomp bevindt.
Waardering
Het gemaal Kromme Aar is van belang voor de Nederlandse bemalingsgeschiedenis als een typisch en gaaf bewaard voorbeeld van een klein poldergemaal met een diesel aangedreven open schroefpomp. Daarenboven vertegenwoordigt het gemaal in deze hoek van de gemeente Alphen a/d Rijn, samen met de andere elementen van het ensemble, een herkenbare waterhuishoudkundige situatie en is het een mooi voorbeeld van de inpassing van een aantal historische elementen in een nieuwe landschappelijke situatie.
Uitgebreid zoeken in de database