De Volharding Velp
Stichtingsjaar
1875
Status
Niet werkend
Functie
Poldergemaal
Bemalinggebied
Velpse Broek
lozend op
Onbekend
Totaal capaciteit
125 m³/minuut
Ontwerper
Onbekend
Monumentenstatus
Gemeente
OORSPRONKELIJKE INSTALLATIE
Motor
Stoom
Pomp
Centrifugaalpomp
HUIDIGE INSTALLATIE
Motor
Elektro
Elektro
Pomp
Centrifugaalpomp
Centrifugaalpomp
Capaciteit
75 m³/minuut
50 m³/minuut
Opvoerhoogte
3.5 meter
3,5 meter
Het weidegebied ten zuidwesten van Velp tussen de voormalige buitenplaats Overhagen en de rivier de IJssel, de polder Velperbroek, werd vanaf circa 1738 droog gehouden met behulp van een windmolen. In 1875 werd deze windbemaling vervangen door mechanische bemaling en werd aan de binnenzijde van de IJsseldijk ten zuidwesten van de Lathumse Veerweg op de plaats van een bestaande uitwateringssluis het stoomgemaal De Volharding gebouwd. Het initiatief tot de bouw werd genomen door de Geërfden van Velp. Een in de dijkgevel van het gemaal opgenomen gedenkplaat herinnert aan de stichting met het opschrift “De eerste steen is gelegd door F.C.H. baron van Tuijll van Serooskerken. Dijkgraaf van het Arnh. en Velp. Broek. Oktober 1875.”
In 1888 werd de capaciteit van het gemaal vergroot tot 60 m3/min. en werden een stookplaats en een kolenopslagloods bijgebouwd. Rond 1900 is de gemetselde schoorsteen gesloopt en vervangen door een gietijzeren pijp. In de voorgevel is de voet van de oorspronkelijke schoorsteen nog zichtbaar. In 1928 werd het gemaal ingrijpend gewijzigd: in de bestaande machineruimte werden in plaats van de oorspronkelijk aanwezige centrifugaalpomp twee Stork centrifugaalpompen geplaatst met een capaciteit van respectievelijk 50-en 75 m3/min. bij een opvoerhoogte van circa 3,50 m. De stoomaandrijving wordt vervangen door aandrijving met elektromotoren, fabrikaat Heemaf, met een vermogen van respectievelijk 60- en 74 kW. Bij deze aanpassing werden de gevels gedeeltelijk gewijzigd en verdwenen de schoorsteen en de in 1888 gemaakte aanbouw. In deze vorm heeft het gemaal tot eind 2006 dienst gedaan. Toen werd de bemaling overgenomen door het in opdracht van het Waterschap Rijn en IJssel ernaast gebouwde nieuwe, geheel geautomatiseerde, elektrisch aangedreven gemaal Velperwaarden met een capaciteit van 150 m3/min. Alle uit 1928 daterende installaties, inclusief de schakelinstallatie met de originele Heemaf en AEG componenten en de Heemaf vacuümpompen, zijn nog in het gemaal aanwezig en verkeren in werkbare staat. Water verpompen is echter niet meer mogelijk omdat de instroomkanalen naar de pompen afgedicht zijn.
Kaart: