Stichting en historie

Gemaal Rijk diende ter vervanging van gemaal NS -Zuid. Dit gemaal stond in de weg bij de aan te leggen tunnel onder de A5 van de OV-verbinding Zuidtangent. Schiphol Project Consult was, namens de provincie Noord-Holland die de Zuidtangent aanlegde, opdrachtgever voor het gemaal. Het ontleent zijn naam aan het dorpje Rijk dat tweemaal in zijn historie ten onder is gegaan. De eerste keer was dit het gevolg van een overstroming van het Haarlemmermeer rond 1600. De tweede maal moest het op een andere plaats herbouwde dorp in de jaren ’50 van de vorige eeuw wijken voor de uitbreiding van de luchthaven. Het ontwerp voor het gemaal werd opgesteld door TEC (Tunnel Engineering Consultants), een samenwerkingsverband tussen Royal Haskoning, DHV en Witteveen+Bos). Het gemaal werd in 1999 opgeleverd en in november 2001 in beheer en eigendom overgedragen aan het Waterschap Groot Haarlemmermeer. Het gemaal vormt met zijn glasgevels een groot contrast met gemaal Bolstra. De geïsoleerde, niet voor publiek toegankelijke, ligging op het afgesloten luchthaventerrein maakte een opener ontwerp mogelijk.

Situatie

Het gemaal Rijk is gelegen in de uiterste zuidwesthoek van het luchthaventerrein. Het gemaal perst het opgepompte water via drie circa 300 m lange persleidingen over de tunnels van de Zuidtangent en de Schipholspoorlijn en onder de A5 naar de Verlengde Vijfhuizertocht. De uiteindelijke afvoer naar de Ringvaart van de Haarlemmermeer vindt plaats via het gemaal Koning Willem I in Vijfhuizen.