Het gemaal 'Rijk van Nijmegen en Maas en Waal', zoals het gemaal officieel heet, werd in 1913-1914 gebouwd aan de Nieuwe Schans in Alphen. Hier eindigde de loop van de Rijkse Wetering bij de Rijkse Sluis. Het stoomgemaal was een van de vier stoomgemalen uit het rond 1912 ontwikkelde plan van ingenieursbureau Van Hasselt en De Koning uit Nijmegen voor het verbeteren van de waterbeheersing in het Land van Maas en Waal. De andere gemalen uit dit plan waren De Leeuwensche Sluis, De Blauwe Sluis en De Tuut. In het gemaal Rijkse Sluis kwam een horizontale stoommachine van Stork. Het gemaal was voorzien van een centrifugaalpomp en kon 196 m3 water per minuut verplaatsen bij een opvoerhoogte van 2,70 m.

Het gemaal werd buiten werking gesteld in 1954. De 27,5 meter hoge schoorsteen werd daarbij van boven af steen voor steen afgebroken. Later is het gemaalgebouw in gebruik geweest als smederij en opslag. In 1977 werd het gebouw door brand verwoest, maar de ruine is nog altijd bewaard gebleven.