Stichting en installaties
Het gemaal Nieuw Lutterzijl is in 1977 gesticht door het toenmalige Waterschap IJsseldelta. Het gemaal is uitgerust met vijf vijzels, fabrikaat Spaans, met capaciteiten van 150 m3/min. (2x) en 85 m3/min. (3x) bij een opvoerhoogte van respectievelijk 1,75 m. en 3,50 m. Eén vijzel van 85 m3/minuut wordt aangedreven door een 3-cilinder Brons GB dieselmotor van 150 pk. De aandrijving van de overige vier vijzels vond oorspronkelijk plaats, via rechte Flender tandwielkasten, door Brown Boveri elektromotoren, type C313 SW6, met een vermogen van 110 kW. Deze motoren zijn bij een renovatie in 2014 vervangen. Voorts staat een permanent noodstroom aggregaat opgesteld, aangedreven door een 8-cilinder Stork Werkspoor dieselmotor, type DRO 218K met een vermogen van 860 pk.

Situatie en ensemble
Het gemaal is gesticht in ruilverkavelingverband ter vervanging van het gemaal De Rambonnet en het iets verderop aan de andere (noord)zijde van de Kamperzeedijk gelegen gemaal Lutterzijl uit 1956, dat op zijn beurt de opvolger was van het daar gesitueerde stoomgemaal uit 1878. Het bemaalt twee peilgebieden, te weten: een gedeelte van de polder Mastenbroek,via de Bisschopswetering, met de beide vijzels van 150 m3/min. en de polder De Koekoek,via de Hoofdtocht en de Tweede Dwarstocht, met de drie vijzels van 85 m3/min. Lozing vindt, via een duikerbrug in de N 760, plaats op de Goot, die uitkomt in het Zwarte Meer. Naast het gemaalgebouw bevindt zich aan de instroomzijde een vrijstaande overdekte brandstofopslag.

Gebouw
De onderbouw van het gemaal bestaat uit een gewapend betonconstructie waarin zich de instromingen, de vijzelgoten en de uitstroomkelders bevinden. Aansluitend hierop bevinden zich de gewapend betonnen uitstroomkokers annex uitstroomhoofd. Het op de onderbouw rustende gebouw heeft een rechthoekige plattegrond met diverse uitgebouwde gedeelten. De instroming is verdeeld in een blok met twee- en een blok met drie vijzelgoten met daartussen een vrije ruimte waarin zich op kelderniveau een ingangspartij naar de laaggelegen werkplaats bevindt en daarboven, op machinekamerniveau, de als een stuurhut uitgebouwde bedieningsruimte. De beide langsgevels bevatten ter plaatse van de aansluiting van de vijzelgoten, en recht daar tegenover, grote aluminium glaspuien. Deze geveldelen zijn aan de bovenzijde afgewerkt met een brede enigszins uitstekende daklijst van donkerbruin gemoffelde aluminiumprofielen. De beide kopgevels bestaan uit in grijze kleur gemoffelde aluminium damwandprofielen boven een betonnen plint. De uitstroomgevel wordt gedomineerd door de naar voren komende rechthoekige transformatorruimte die geflankeerd wordt door twee forse uit opgestapelde betonelementen bestaande ventilatiekokers. De vormgeving is kenmerkend voor de periode van stichting.

Waardestelling
Het gemaal Nieuw Lutterzijl is voor de bemalingsgeschiedenis van Nederland van belang als gaaf voorbeeld van een poldergemaal met vijzels en een combinatie van aandrijfwerktuigen. Het gemaal vormt met zijn beide gescheiden instroom- kanalen met verschillend waterniveau en zijn forse afmetingen een karakteristiek element in het landschap.